PREZENTACJA KSIĄŻKI

Przywilej lokacyjny prywatnego miasta

Wielkie Oczy z 1671 roku

6 października 2014 odbyło się spotkanie autora strony z uczniami Zespołu Szkół Publicznych w Wielkich Oczach z udziałem nauczycieli oraz przedstawicieli władz gminy Wielkie Oczy i powiatu lubaczowskiego. Spotkanie było poświęcone prezentacji nowej publikacji poświęconej Wielkim Oczom, noszącej tytuł Przywilej lokacyjny prywatnego miasta Wielkie Oczy z 1671 roku, która ukazała się właśnie nakładem Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu. Dzień wcześniej dokonano uroczystego wmurowania w ściany kościoła w Wielkich Oczach tablicy upamiętniającej Andrzeja Modrzewskiego, fundatora miasta poległego w wiktorii wiedeńskiej roku 1683. (relacja z uroczystości wmurowania tablicy na stronie portalu Gminy)

Przywilej lokacyjny stanowi dopełnienie mej monografii Wielkich Oczu, wydanej w roku 2013 przez Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu: Wielkie Oczy. Studia z dziejów wieloetnicznego galicyjskiego miasteczka.

Przełom pierwszej i drugiej połowy XVI wieku to czas przyspieszonej kolonizacji południowej części województwa bełskiego. U schyłku tego okresu Krzysztof Miękicki założył około roku 1580 nową osadę – Wielkie Oczy. Dobra te pozostawały w rękach rodziny Miękickich do roku 1621, kiedy sprzedała je ona Piotrowi Mohyle z rodu hospodarów mołdawskich, późniejszemu prawosławnemu metropolicie kijowskiemu. Po jego śmierci w roku 1647, Wielkie Oczy przeszły w posiadanie jego starszego brata, Mojżesza Mohyły. To on wybudował w Wielkich Oczach drewnianą fortalicję obronną, erygował tam parafię prawosławną i zbudował pierwszą cerkiew. Po śmierci Mojżesza Mohyły w roku 1664 osada trafiła w ręce jego kuzynki, Anny Potockiej, żony hetmana wielkiego koronnego Stanisława Rewery Potockiego. Wkrótce potem Potocka ofiarowała wioskę rycerzowi Andrzejowi Modrzewskiemu, herbu Grzymała, w dowód wdzięczności za uratowanie życia jej mężowi w czasie potopu szwedzkiego. Jako zapobiegliwy gospodarz Andrzej Modrzewski dbał o rozwój Wielkich Oczu, podjął również usilne starania aby uzyskać dla nich prawa miejskie. Starania te zostały uwieńczone powodzeniem i 18 maja 1671 roku polski król Michał Korybut Wiśniowiecki nadał Wielkim Oczom prawo magdeburskie.