PROTOKÓŁ Z WIZYTACJI DEKANALNEJ

W PAROCHII W ŻMIJOWSKACH

z roku 1830

Powrót


Pierwsza strona

Protokół

Wizyty dekanalnej w Parochii Żmyjowiskach

na dniu 7 Listopada 830

w przytomności Prowizorów Cerkiewnych,

Woytów, przysiążnych gromadzkich

i Reprezentanta Dominikalnego przedsięwzięty

Ostatnia (7-ma) strona

 

1.      Imię i nazwisko Dusz starownika i czas od którego zostaie w tey Parochii

X. Jan Trusiewicz Administrator Parochii zostaie od Roku 827 na tem mieyscu.

 

2.      Wiele Dusz w całey Parochii?

          W całej Parochii znayduie się 1143 Dusz.

 

3.      Wiele lokalności należy do tey Parochii? i wiele znayduie się Cerkwi?

          Lokalności do tey Parochii należące iako to: Boża Wola, Wielkie Oczy Miasteczko, Skolin i Wulka Żmyjowska. Cerkwi zaś znayduią się trzy.

 

4.      W iakim stanie Cerkiew parafialna, drewniana lub murowana? w iakim przyłączone? i pod iakim tytułem?

          Cerkiew parafialna w Żmyjowiskach z drzewa wybudowana pod tytułem Uspenia Nayświęt. Panny Maryi, w Wielkich Oczach Cerkiew drewniana pod tytułem S. Mikołaja, w Wulce Żmyjowskiej Cerkiew drewniana pod tytułem Narodzenia Nayświętszey Maryi Panny, wszystkie trzy w średnim stanie i Reparacyi potrzebuiące.

 

5.      Inwentarze Cerkiewne, tudzież Buchhalteryczny czyli zayduie się?

          Parochia ta nie ma ieszcze rektyfikowanego przez Buchhalteryę Inwentarza, Cerkiewne zaś znayduią się.

 

6.      Książki churalne potrzebne do odprawienia Nabożeństwa czyli są przy każdey Cerkwi? i w iakim stanie?

          Książki potrzebne do Nabożeństwa znayduią się przy każdey Cerkwi, lecz przy Cerkwi Wulki Żmyjowiskiey są tylko pisane, i te są po części iuż poszarpane.

 

7.      Apparaty Cerkiewne, kielichy dla odprawiania Mszy S. i puszki pro H. Viatico dla noszenia do chorych? i inne naczynia Cerkiewne czyli są przy każdey Cerkwi? i w iakim stanie?

          Znayduią się przy każdey Cerkwi.

 

8.      Czyli w utrzymaniu Sprzętów Cerkiewnych zachowuie się należyte ochędóstwo?

          Znaleziono wszystko w czystości.

 

9.      Czyli i które Naczynia złote lub srebrne oddane do kassy menniczney? czyli iest Rewers na to? i czyli się już Procent pobiera?

          Ze Żmyjowiskiej Cerkwi oddano do Kassy menniczey dwa kielichy z puteriami i łyżeczki srebrne. Wulka Żmyjowska oddała kielich z puterią, puszką z wierzchem Monstrancyi. Wielkie Oczy oddali dwa kielichy i duże patery srebrne.

 

10.    Wiele ołtarzów w każdej Cerkwi? i czyli do tych są Antymisy? i czyli dobre?

          W Żmyjowiskach Ołtarzów iest dwa, w Wulce Żmyjowiskiej ołtarz ieden, W Wielkich Oczach ołtarzów trzy. Każdy iest zaopatrzony Antymisem.

 

11.    Czyli nie ma w Cerkwi obrazów, które by dla złego Malowidła lub fałszywego wyobrażenia Cerkiew szpeciły?

          Nie ma w żadney Cerkwi.

 

12.    Skarbona dla Ubogich czyli znayduie się? i czyli ma iakowe przychody?

          Dotychczas nie ma w żadney Cerkwi, polecono aby zaprowadzone byli.

 

13.    Reyestr przychodów i wydatków Cerkiewnych czyli bywa utrzymywany? i czyli porządnie prowadzony?

          Znayduie się takowy przy każdey Cerkwi.

 

14.    Warta około każdey Cerkwi czyli bywa regularnie utrzymywana?

          Bywa regularnie.

 

15.    Czyli bywa w tuteyszey Parochii w dni Niedzielne i Świąteczne Nabożeństwo, iako to Wszecznoczne, Jutrzne, Msza S. Spiewana? a po południu zaś czyli bywaią Nieszpory?

          Według wyznania wszystkich gromad bywa Nabożeństwo.

 

16.    Czyli miewa Dusz starownik naukę z Ewangelii do ludu? a katechizm dla Dzieci?

          Miewa.

 

17.    Czyli Ludzie pilnie chodzą na Nabożeństwo, szczególnie czyli przełożeni miayscowi, Woyci i przysiążni, i ze Dworu ludzie uczęszczają na Nabożeństwo? czyli z przyłączonych Wsi bywaią w Cerkwi parafialney i iako też i nawzaiem?

          Bywaią.

 

18.    W święta i Niedziele w czasie Nabożeństwa czyli szynky w Wielkich Oczach bywaią zamykane? czyli niebywaią pijatyky?

          Ze strony Dominium czyni się w tym razie ostrzeżenie, lecz pomimo tego przestępstwa bywaią.

 

19.    Czyli Parochianci posyłaią Dzieci na katechizm?

          Posyłaią, lecz nieregularnie, w tym polecono X. Administratorowi o pomoc do dominium się się udać.

 

20.    Czyli wszyscy Parochianci odprawiaią Spowiedź paschalną przed swoim Dusz starownikiem?

          Odprawiaią wszyscy.

 

21.    Czyli wam chętni X. Dusz starownik administranci S. Sakramentu? czyli nie czyni wam trudności? i czyli nie umarł kto bez Sakramentu?

          Chętni nam S. Sakramentu administranci i nikt nie umarł bez S. Sakramentu.

 

22.    Czyli Chrzest Dzieci Narodzonych nie bywa odkładany na kilka dni?

          Nie odkładaią.

 

23.    Czyli wcześnie daią Parochianie znać Dusz starownikowi do chorego, dla zaopatrzenia go SS. Sakramentami? czyli po niego przysyłaią? lub może chorych do Cerkwi podwożą?

          Daią znać wcześnie.

 

24.    Czyli nie ma w Parochii iakowych zgorszeń? czyli nie żyią w dzikych Małżeństwach?

          Nie znaiduie się to w tut. parochii.

 

25.    Czyli nie znayduią się w Parochii wróżbici? guślarze? i czyli Dusz starownik o wykorzenie tego stara się?

          Nie ma żadnych.

 

26.    Czyli w dni Świąteczne lub Niedzielne bywaią jarmarki w Wielkich Oczach?

          Dominium oświadcza, że zawżdy Jarmarki odwołane, lecz pomimo tego Jarmarki bywaią.

 

27.    Czyli w dni Świąteczne lub Niedzielne nie bywaią w Dworze obrachunki pańszczyźniane z gromady? nabieranie na furę ładunków? lub co podobnego, co by przeszkadzało Ludowi do Nabożeństwa?

          Pan Posessor tuteyszy robi obrachunki w Niedzielę z gromadą zawżdy.

 

28.    Czyli katolicy u Żydów nie służą? i czyli publicznie ze zgorszeniem w dni Niedzielne lub Świąteczne nie zwykli robić?

          Służą prawie wszędzie po browarach i robią w dni Niedzielne i Świąteczne.

 

29.    Czyli w dni Świąteczne i Niedzielne niebywaią polowania?

          Niebywaią.

 

30.    Czyli iest Cmentarz do grzebani Umarłych oddzielny od Cerkwi? czyli okopany lub oparkaniony?

         W Żmyjowiskach i Wulce Żmyjowiskiey Cmentarz do grzebania iest przy Cerkwi, w Wielkich Oczach zaś oddzielny.

 

31.    Trupiarnie do złożenia ciał umarłych czyli znayduią się? i czyli przepis względem niechowania przed upłynięciem 48 godzin bywa zachowany?

          Trupiarnia iest przy każdy Cerkwi i względem grzebania patent przypisany bywa zachowany.

 

32.    Dzieci nieżywo urodzone, gdzie bywaią grzebane?

          Jest na to na cmentarzu oznaczone mieysce.

 

33.    Czyli przepisy względem grzebania zmarłych na ospę naturalną bywaią zachowane?

          Na ospę naturalną nikt nie umarł.

 

34.    Czyli Dusz Pasterz Naukę o użyteczności szczepienia ospy według przepisu 4 razy do roku publicznie z Cerkwi miewa?

          Miewa.

 

35.    Akta parochialne, iako to Erekcya, inne Dokumenty, opisanie Realności, tyczące się uposażenia Cerkwi, czyli znayduią się?

          Prócz opisania Realności wiecy Dusz starownik przy Rękach nie ma.

 

36.    Azali X. Administrator wszystko według Erekcyi i zwyczaju posiada? czyli nie ma avalsów od którego czasu? i iakich używał X. w tym razie kroków?

          Używa tak co do Gruntu iako i zwyczaiu wszystko.

 

37.    Rezydencya dla X. Administratora, Ekonomiczne Budynky, czyli znayduią się? w iakim stanie? i czy są własnością?

          Pomieszkanie w tey Parochii w średnim stanie Reparacyi potrzebuiące. Ekonomiczne budynky reperuie się.

 

38.    Metry Cerkiewne, iako to Narodzonych, Umarłych i ślubnych czyli są oddzielne każdey Cerkwi? w iakim stanie? i czyli podług przepisów prowadzone?

          Metryky są każdey Cerkwi oddzielne i te podług przepisów prowadzone bywaią.

 

39.    Protokoły dla wpisywania wyszłych Rozporządzeń, protokół szkolny? Zapowiedzi? Szczepienie ospy? Dzieci do szkoły zdolnych czyli znayduie się?

          Protokół tylko ieden dla wpisywania wyszłych Rozporządzeń znayduie się, innych brakuie i w tym względzie nakazano X. Administratorowi, aby się o takowe postarał.

 

40.    Czyli iest Protokół na odprawione Mszy funduszowe? Journał pocztowy? i czyli Regestr pobieranych dochodów prawa Stuły prowadzony iest?

          Mszy funduszowych w tey Parochii nie ma, ile że Inwentarz nie iest ieszcze rektyfikowany, pocztowy zaś Journał i Regestr dochodów prawa Stuły znayduie się.

 

41.    Czyli w obwodzie tey parochii nie znayduią się iakie pamiętniky? zabytky starożytności? które by godne były wiadomości publiczney?

          Nie ma żadnych.

 

42.    Czyli iest Diak? iak się nazywa? i iaki fundusz na iego utrzymanie?

          Przy Cerkwi parafialnej Diak Wasyl Czerkies, ma od każdego gospodarza 6 kr. w.a. i dwa garncy zboża różnego gatunku. W przyłączonej Wólce i Wielkich Oczach nazywa się Michał Warapuczyński, pobiera po dwa garnce zboża różnego gatunku.

 

43.    Czyli należycie pełni swoje obowiązki?

          Według możności pełnią swoje obowiązki.

 

44.    Czyli oraz uczy i dzieci?

          -

 

45.    Wiele dzieci zdolnych do szkoły? i wiele chodzi do szkoły?

          Dzieci zdolnych do szkoły w całey parochii iest 98, lecz żaden nie chodzi.

 

46.    Czyli iest tutay szkoła parafialna? czyim kosztem wystawiona? i kto ią utrzymuje?

          Szkoły parafialney nie ma.

 

47.    Jaka dotacya w tey parochii na szkołę?

          0.

 

Ex parte Domini

(---)

 

Joannes Trusiewicz

Pastor Żmyjovisenti

 

Pawlus Pasławski

Administrator Dekanatu Jaworow

 

Z gromady Żmyjowiskiej:

X  Jacko Starczyszyn Woyt

X  Fedko Hałayko Przy??

X  Semko Szewczyk Prowizor Cerkwi

X  Piotr Seredowicz Prowizor Cerkwi

 

Z gromady Wulki Żmyjowskiej:

X  Iwan Dudok Woyt

X  Mikoła Prymak Prowizor

X  Hrynko Semczuk z gromady

X  Hrynko Bulicz Prowizor

Michał Warapuczyński Diak z Wulky

i Wielkich Ocz

Bazyly Czerkies Diak Żmyj.

 

Z Wielkich Ocz:

X  Andruch Zbyr Woyt

X  Jeremias Nazarewicz Prowizor

X  Jacko Klimczak z Gromady

 

 

 

 


Powrót

Oryginał znajduje się w Archiwum Państwowym w Przemyślu, Akta Biskupstwa Greckokatolickiego, s. 3550, k. 22-28.