KSIĘŻA
GRECKOKATOLICCY
Istniejąca od połowy XVII wieku
samodzielna wielkoocka parafia obrządku wschodniego przestała
istnieć w roku 1807, kiedy to przeniesiono jej siedzibę do pobliskich
Żmijowisk, a reaktywowana została zaledwie na kilka lat w roku 1939.
Poniższe informacje odnoszą się w pierwszej części do
dawnych proboszczów wielkoockich, następnie do proboszczów
działających od początku XIX wieku do połowy XX wieku w
Żmijowiskach, a w końcu do działających
współcześnie w Kobylnicy Wołoskiej (od 1991).
Григорій
Закалович
Grzegorz
Zakałowicz otrzymał święcenia kapłańskie w roku
1709. Dnia 28 listopada 1720 został mianowany parochem wielkoockim i
pełnił tę funkcję co najmniej do roku 1743. Był
żonaty; miał syna (ur. 1736). Na uposażeniu parocha była
„ćwierć pola, która poczyna się od Przedmieścia
Wielkoockiego aż do granicy Kobylnicy Wołoskiej między miedzami,
z iedney od miedzy stawarzowey, a kowalowey z drugiey”. Przy cerkwi był
diak (śpiewak cerkiewny) „na gruncie pociężnym”
mieszkający.
* * *
Степан
Чепетовський
Stefan
Czepetowski był parochem wielkoockiej parochii nie później
niż do września roku 1775. Parochia liczyła 167 „dusz do
spowiedzi”.
* * *
Яків Паславський
Jakub
Pasławski urodził się w roku 1743. Święcenia
kapłańskie otrzymał 2 października 1775, a parochem w
Wielkich Oczach został mianowany 19 grudnia 1775 na wniosek
właściciela dóbr wielkoockich i kolatora miejscowej parochii
Stanisława Szczęsnego Potockiego. Oto fragment pisma
wnioskującego o nominację dla księdza Pasławskiego:
Jaśnie
Wielmożnemu Jmci Xiędzu Atanazemu na Szeptycach Szeptyckiemu, z
Bożey y Stolicy Apostolskiey Łaski Biskupowi Przemyskiemu, Sanockiemu
y Samborskiemu Jaśnie WM Panu, przy zaleceniu powinnych usług do
wiadomości podaię, iż w dobrach moich dziedzicznych Miasteczku
Wielkich Oczach Powiecie Lubaczowskim będących, wakuie cerkiew
tytułem S. Mikołaia Biskupa Mireyskiego, do Kolacyi moiei a Dyecezyi
Jaśnie WM Pana należąca, do którey ażeby
lo[nieczytelne] tamteyszey w Chwale Boskiey y pożytkach zbawiennych
pomnażał się, umyśliłem prezentować Jaśnie
WM Panu imć Xiędza Jakuba
Pasławskiego, dobrze mnie z pobożności życia zaleconego y
zdolności do prac w Cerkwi Bożey, tegoż aktualnie
prezentuię, upraszaiąc z nim y zanim Jaśnie WM Pana,
ażebyś tego, a nie kogo innego do wymienoney cerkwi Wielkoockiey
przetytuować raczył, Ja zaś przy wszelkich do tey cerkwi
należytościach z dawna nadanych, polach, łąkach y innych
wszystkich własnościach Przyrzekaiąc z sukcesorami moiemi
niezawodnie go utrzymać, dla zupełnej mocy wiary i wagi też
prezente podpisem ręki moiey y pieczęcią stwierdzam. Datum w
Warszawie dnia ósmego miesiąca października Roku
Pańskiego tysiącznego siedemsetnego siedemdziesiątego
piątego.
Ksiądz
Pasławski był żonaty z Anną (ur. 1759); mieli syna Onufrego
(ur. 1776). Diakiem był Iwan Nazarewicz. Parochia liczyła 300 „dusz
do spowiedzi”.
* * *
Григорій
Манкевич
|
Grzegorz
Mankiewicz był parochem w Żmijowiskach co najmniej od grudnia roku
1798, pełniąc jednocześnie funkcję parocha wielkoockiego
i korzystając z wszystkich przynależnych tej funkcji dóbr. |
* * *
Іван Трушевич
Ksiądz
Iwan Truszewicz urodził się w roku 1794, a święcenia
kapłańskie uzyskał w roku 1827. W latach 1827-1831 był
proboszczem w Żmijowskach. Jego dalsze losy i data śmierci nie
są mi znane. Z protokołu wizytacji dekanalnej z 17 listopada 1830
dowiadujemy się, że diakiem w cerkwi wielkoockiej był w tym
czasie Mychało Warapuczynski.
* * *
Віктор
Грушкевич
Ksiądz
Wiktor Hruszkewicz urodził się w roku 1804. Święcenia
kapłańskie uzyskał w roku 1831 i od razu został mianowany
proboszczem w Żmijowiskach. Był żonaty. W roku 1846
objął na trzy lata probostwo w miejscowości Lenina Wielka, po
czym osiada na stałe w Kołodrubach. Tam umiera 20 marca 1877 roku.
* * *
Юліян
Літинський
Ksiądz
Julian Litynski urodził się w roku 1820, a święcenia
kapłańskie otrzymał w roku 1846. W latach 1846-47 zarządza
tymczasowo parafią w Żmijowiskach. O jego dalszych losach wiemy tylko
tyle, że w roku 1849 był kapelanem wojskowym.
* * *
Теодосій Обушкевич
Ksiądz
Teodozy Obuszkewicz urodził się w roku 1804, a święcenia
kapłańskie uzyskał w roku 1835. Był żonaty. W latach
1835-1847 pełnił kolejno posługę kapłańską w
Husnem, Siankach, Brzusce i Leszczawie Górnej. Od 1847 aż do swej
śmierci w roku 1854 był parochem w Żmijowiskach.
* * *
Іван Павловський
Ksiądz
Iwan Pawłowski urodził się w roku 1824, a święcenia
kapłańskie uzyskał w roku 1850. Był żonaty.
Służbę kapłańską rozpoczął w
Kuryłówce jako samodzielny wikary, po czym został
administratorem kaplicy w Woli Oleszyckiej. W roku 1855 przybył jako
tymczasowy proboszcz do Żmijowisk, lecz już w 1856 został
przeniesiony kolejno do Ostrowa, Tatarów i wreszcie Baszni Dolnej, gdzie
zmarł 16 stycznia 1891 roku.
* * *
Кирилъ
Обушкевич
Ksiądz Cyryl Obuszkewicz urodził się
w roku 1820. Święcenia kapłańskie otrzymał w roku 1847
lat. Był żonaty i owdowiał przed rokiem 1880. Po uzyskaniu
święceń został administratorem kaplicy w Pełkini i
pełnił tę funkcję do roku 1856, kiedy to został
nominowany parochem w Żmijowiskach. W roku 1881 zainicjował
gruntowną przebudowę cerkwi w Żmijowiskach, a
piętnaście lat później dokonał uroczystego
poświęcenia nowo wybudowanej cerkwi w Wólce Żmijowskiej,
której budową kierował wielkooczanin, majster Józef
Hrybiński (Grzybiński). W dniu 2 kwietnia 1897 biskup przemyski
obdarzył sędziwego już Obuszkewicza wysoką
godnością kryłoszanina, o czym poinformował urzędowy
miesięcznik greckokatolickiej diecezji przemyskiej. Ksiądz Cyryl
Obuszkewicz zmarł w Żmijowiskach 14 maja 1899 roku po 43 latach
pełnienia posługi kapłańskiej w miejscowej parafii.
* * *
Омелян
Крайчик
Ksiądz Omelan Krajczyk urodził się
w roku 1872, a święcenia kapłańskie uzyskał w roku
1897. Był żonaty, lecz owdowiał przed rokiem 1930. Tuż po
uzyskaniu święceń został tymczasowym proboszczem w
Wołczuchach. W latach 1898-99 pełnił krótko
obowiązki samodzielnego wikariusza w Żmijowiskach (parochem był
wtedy Cyryl Obuszkewicz). Następnie w latach 1899-1939 pełnił
posługę duszpasterską kolejno w Kochanówce, Szczutkowie,
Jaworowie (na małym przedmieściu), Koniuszkach Królewskich i
Terszowie. W czasie pełnienia posługi kapłańskiej w
Jaworowie był także działaczem lokalnego oddziału
Towarzystwa „Proswita”. Jego dalsze losy i data śmierci nie są mi
znane.
* * *
Евстахій Цепиньский
Ksiądz Eustachy Cepynski urodził
się w roku 1864. Święcenia kapłańskie otrzymał w
roku 1890. Był żonaty. W latach 1890-1892 pełnił
obowiązki samodzielnego wikariusza w Sarnach koło Krakowca, a
następnie tymczasowego administratora parafii kolejno w Pakości,
Nowosielcach, Łopusznicy i Kochanówce. Od 1899 tymczasowo
zarządza parafią w Żmijowiskach, a w rok później
uzyskuje tam stałą nominację. Pozostał parochem Żmijowisk
przez 39 lat, aż do swej śmierci 20 lutego 1938 roku. Zapisał się
w pamięci wielkooczan jako rzecznik dobrych stosunków między
ludnością obydwu obrządków katolickich.
Utrzymywał przyjacielskie kontakty z wielkoockim księdzem
rzymskokatolickim, Tomaszem Murdzą. Dwie córki księdza
Cepynskiego nauczały co najmniej do 1939 roku w szkołach
ukraińskich: Olena w Żmijowiskach, a Sofia (ur. 1902) od roku 1923 w
Wólce Żmijowskiej.
* * *
Олексій Голінка
Ksiądz
Aleksy Holinka urodził się w roku 1910, a święcenia
kapłańskie uzyskał w roku 1935. Pozostał w celibacie. Od
roku 1935 był dwa lata samodzielnym wikariuszem w Zubkowie, od 1937 w
Żmijowiskach, a w roku 1938 (po śmierci księdza
Cepyńskiego) uzyskał tam tymczasową nominację na
proboszcza. Sprawował ten urząd do roku 1941. Od roku 1943 do marca
1945 był proboszczem podrzeszowskiej parafii Zalesie, po czym wraz z
częścią parafian został przesiedlony do Biłki
koło Lwowa. Dalsze losy księdza Holinki nie są mi znane. W roku
1937 wielkooczanie-grekokatolicy zarzucali księdzu Holince, iż
zaniedbuje on wymagającą remontu wielkoocką cerkiew. Na tej
podstawie można wysnuć wniosek, że był on za czasów
parocha Cepyńskiego odpowiedzialny za wielkoocką filię parafii.
Wkrótce ksiądz Holinka zajął się jednak
poważnie remontem i przebudową cerkwi w Wielkich Oczach i w styczniu
1939 był kandydatem wielkoockich (i skolińskich)
grekokatolików na objęcie stanowiska parocha w proponowanej nowej
samodzielnej parafii wielkoockiej.
* * *
Тарашевич
Ksiądz
Taraszewicz był proboszczem w Żmijowiskach od roku 1941 do jesieni
1944, kiedy to opuścił Żmijowiska w ramach pierwszej fazy
repatriacji ludności ukraińskiej na Ukrainę.
* * *
Богдан Прах
Ksiądz doktor
Bogdan Prach był proboszczem w Kobylnicy Wołoskiej od reaktywowania
parafii w roku 1991 do roku 1995. Urodził się 23 sierpnia 1960 roku w
Lesku. Został wyświęcony 7 lipca 1985 w Przemyślu.
Żonaty.
* * *
Богдан
Степан
Ksiądz
protojerej Bogdan Stepan był proboszczem w Kobylnicy Wołoskiej od
roku 1995 do roku 1999. Urodził się 7 maja 1963 w Ostaszewie
Gdańskim. Został wyświęcony 20 maja 1990 w Górowie
Iławieckim. Żonaty.
* * *
Іван
Тарапацький
Ksiądz Jan Tarapacki był proboszczem w
Kobylnicy Wołoskiej w latach 1999-2004. Urodził się w
Przemyślu 25 stycznia 1972. Wyświęcony w Czerniowcach (Ukraina)
8 stycznia 1998. Żonaty, dwoje dzieci. Pełni także funkcję
kapelana Straży Granicznej RP dla grekokatolików.
* * *
Василь Стойка
Ksiądz Vasile Stoica jest proboszczem w
Kobylnicy Wołoskiej od roku 2004. Urodził się 29 stycznia 1962 w
Solca (Rumunia). Został wyświęcony 21 września 1993 w
Jarosławiu. Pozostaje w celibacie. Pełni także funkcję
parocha w Jarosławiu, Wietlinie i Sieniawie.