FRANCISZEK ŚMIADECKI

(ur. koniec XVI w., Bodzentyn – zm. 2-ga poł. XVII w.)

 

Powrót

 

Polski artysta malarz – autor obrazu Matki Boskiej Wielkoockiej

 

Franciszek Śmiadecki, polski artysta malarz pochodzący z Bodzentyna w ziemi kieleckiej. Sudiował malarstwo w Krakowie, gdzie został wyzwolony w roku 1596, w roku 1602 uzyskał tytuł mistrza, a w 1608 został starszym cechu. Śmiadecki ożenił się z bogatą krakowską wdową trudniącą się handlem dewocjonaliami. W końcu 1609 udał się na Węgry, gdzie trafił do więzienia. Po wykupieniu go przez żonę za 3000 zł powrócił do Krakowa. W Krakowie współpracował z malarzem królewskim Tomaszem Dolabellą. Poza malarstwem zajmował się także pisaniem. Stworzył statut dla czeladników malarskich i wydał broszurę „Vanitas vanitatum”, w której piętnuje wady mieszczaństwa i nawołuje do pracowitości i trzeźwości. W broszurze poucza, że dla tak pospolitych wad, jak wykręty, obmowy, niesprawiedliwość, najazdy i gwałty jedynym remedium jest Biblia. Przetłumaczył na polski Księgę Eklezjastesa.

Malowane przez siebie portrety często podpisywał tylko inicjałami „F.S.”. W roku 1613 namalował obraz Matki Boskiej wzorowany na obrazie częstochowskim, który obecnie znajduje się w kościele w Wielkich Oczach. Trójrzędowa inskrypcja na obrazie głosi:

 

ANNO DOMINI 1613

V FRANCISKA SMIA

DECKIEGO MALOW

 

Polskie źródła informują, że po powrocie z Węgier przebywał przez pewien czas w Krakowie, po czym wyjechał w nieznanym celu do Turcji i na tym jego polski ślad się urywa.

 

Imię Franciszka Śmiadeckiego pojawia się ponownie w źródłach angielskich. Angielskie katalogi sztuki informują o mało znanym polskim artyście, Franciszku Śmiadeckim, który przez pewien czas był uczniem angielskiego miniaturzysty, Samuela Coopera (1609-1672), i który specjalizował się w malowaniu miniatur. W Anglii namalował on między innymi „Portet kleryka” (1650, olej na welinie) i „Portret 8-letniego chłopca” (1664, olej na miedzi). Według źródeł angielskich „jakość jego portretów jest tak wyjątkowa, że stawia Śmiadeckiego w pierwszym rzędzie tych, którzy uprawiali w Anglii malarstwo miniaturowe” (Daphne Foskett, A Dictionary of British Miniature Painters, 1972).

Oto niektóre z angielskich miniaturek autorstwa Franciszka Śmiadeckiego:

 

 

 

 

Powrót