ZABYTKI i
POMNIKI
|
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
||
|
|
|
Najcenniejszym wielkoockim zabytkiem jest bez wątpienia zespół kościelno-klasztorny, ze znajdującym się w nim obrazem wielkoockiej Madonny z roku 1613. Pomimo licznych przeróbek i prac restauracyjnych, oraz rozebrania jednego ze skrzydeł klasztoru, zespół ten zachował w miarę wiernie swój pierwotny kształt. Budynek starego wielkoockiego dworu (obecnie siedziba władz gminnych) został gruntownie przebudowany po zniszczeniach wojennych, a przy tym już przed 200 laty przerobiono go na cele przemysłowe, tak że jego obecna bryła tylko w ogólnych zarysach przypomina początkowy kształt. Dwa pozostałe zabytki sakralne, to znaczy cerkiew i synagoga, są stosunkowo młode (początek XX wieku), i choć stoją w miejscu znacznie od nich starszych budowli, to ich wartość zabytkowa jest zdecydowanie mniejsza. W wyniku burz dziejowych ludność, której służyły, została wymordowana (Żydzi) lub wysiedlona (Ukraińcy) i powojenne władze nie widziały nic zdrożnego w urządzeniu w tych budynkach magazynów. Ironią losu jest to, że być może dzięki tym świętokradczym działaniom obydwa budynki przetrwały do naszych czasów. Jeśli chodzi o cmentarze, to cmentarz żydowski, choć stosunkowo stary (XVIII wiek), został w czasie wojny tak zdewastowany, że nie pozostało na nim prawie nic z setek starych i nowszych kamieni nagrobnych, z których część do dzisiaj „służy” niektórym gospodarzom jako schody, podpórki obór, itp., choć wiele zostało w ostatnim czasie zwróconych. Obecne działania restauracyjne mają na celu przywrócenie powagi i świętości tego miejsca, ale niestety nie przywrócą mu bezpowrotnie zniszczonych walorów zabytkowych. Cmentarz rzymskokatolicki jest znacznie młodszy i także nie przedstawia większych wartości zabytkowych. Poprzednie miejsce pochówku znajdowało się tuż przy kościele. Wartość zabytkową posiada kilkanaście wielkoockich domów drewnianych, wśród których niewątpliwym rarytasem jest jedna z chat przy ulicy Krakowieckiej, zaprojektowana przez słynnego architekta Jana Sasa Zubrzyckiego.
Ośrodek Dokumentacji Zabytków w Warszawie w Alejach
Ujazdowskich 6 (tel.: 6285008) prowadzi rejestr wszystkich zabytków na terenie
całej Polski. Rejestr ten wyszczególnia na terenie gminy Wielkie Oczy 114
ruchomych i 218 nieruchomych dóbr kultury, w tym 12 w grupie „Architektura i
budownictwo” i 2 w grupie „Parki i cmentarze”.
